Wyrok ten zgodny jest z wnioskiem zaproponowanym w konkluzji opinii rzecznika generalnego Trybunału Sprawiedliwości UE Yves’a Bota przedstawionej w tej sprawie w dniu 1 lutego 2018 r.

Wyrok został wydany w sprawie, która zawisła przed Trybunałem w związku z pytaniem prejudycjalnym Naczelnego Sądu Administracyjnego – skierowanym do Trybunału na podstawie postanowienia NSA z dnia 19 października 2016 r. w sprawie o sygn. akt I GSK 588/15 – „Czy w świetle art. 3 ust. 1 oraz celów dyrektywy Rady Unii Europejskiej 92/83/EWG z dnia 19 października 1992 r. w sprawie harmonizacji struktury podatków akcyzowych od alkoholu i napojów alkoholowych (Dz.Urz.UE.L.1992.316.21, ze zm.), przy ustalaniu podstawy opodatkowania piw smakowych według skali Plato należy wziąć pod uwagę zawartość ekstraktu rzeczywistego gotowego produktu z uwzględnieniem ekstraktu pochodzącego z dodanych, po zakończeniu fermentacji, substancji smakowych, czy też z ich pominięciem?”.

Naczelny Sąd Administracyjny zadał pytanie do TSUE w związku z rozpoznawaniem skargi kasacyjnej Dyrektora Izby Celnej w Poznaniu od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 5 grudnia 2014 r., sygn. akt III SA/Po 1557/13, którym to wyrokiem WSA w Poznaniu uchylił decyzję Dyrektora Izby Celnej w Poznaniu oraz poprzedzającą ją decyzję Naczelnika Urzędu Celnego w Poznaniu.

Sprawa czeka na swoje rozstrzygnięcie już ponad 10 lat, bowiem w dniu 13 czerwca 2006 r. do Urzędu Celnego w Poznaniu wpłynął wniosek Kompanii Piwowarskiej S.A. z siedzibą w Poznaniu o stwierdzenie nadpłaty w podatku akcyzowym z tytułu sprzedaży piwa aromatyzowanego w miesiącu listopadzie 2004 r., która to spółka wywodziła, że cukier dodany po zakończeniu fermentacji nie może być uważany za składnik ekstraktu brzeczki podstawowej, a zawarty w produkcie gotowym cukier, należy osobno oznaczyć analitycznie i odjąć od ekstraktu rzeczywistego piwa, zanim zostanie on podstawiony do wzoru Ballinga.

Mówiąc w skrócie, piwo smakowe produkowane jest z piwa tradycyjnego, po zakończeniu procesu jego fermentacji, poprzez dodanie substancji aromatycznych lub syropu cukrowego. Proces ten nie wpływa na zawartość alkoholu w piwie, lecz zwiększa gęstość napoju.

Skala Plato – opracowana  przez niemieckiego uczonego Fritza Plato poprzez modyfikację skali Ballinga – obrazuje zawartość ekstraktu w roztworze i przyjęła się jako podstawowa w przemyśle piwowarskim do określenia gęstości brzeczki (zawartości ekstraktu), z której powstało piwo. W wyniku fermentacji część ekstraktu zamienia się w alkohol oraz dwutlenek węgla, a część (ok. 1/3) pozostaje w piwie. Stosunek ilości wykorzystanego do fermentacji ekstraktu do ekstraktu brzeczki podstawowej określa stopień odfermentowania piwa, który może być niski, średni lub wysoki. Ilość (stężenie) ekstraktu oraz stopień jego odfermentowania decydują o określeniu piwa jako lekkie, pełne lub mocne.

Stopnie Plato wyrażone w formie procentowej odpowiadają liczbie kilogramów suchej masy (ekstraktu) zawartej w 100 kg brzeczki podstawowej (nastawnej), tj. ekstraktu słodowo-chmielowego.

Przepisy wspólnotowe przyjmują dwie alternatywne metody obliczania podatku akcyzowego od gotowego piwa. Stosownie do artykułu 3 ust. 1 dyrektywy Rady 92/83/EWG „podatek akcyzowy od piwa nakładany przez Państwa Członkowskie ustala się według:

— liczby hektolitrów/stopni Plato,

lub

— liczby hektolitrów/rzeczywistej zawartości alkoholu objętościowo

w gotowym produkcie”.

Polska zdecydowała się wybrać pierwszą z metod obliczania podatku. Zgodnie z art. 68 ust. 3 ustawy z dnia 23 stycznia 2004 r.  o podatku akcyzowym, „Podstawą opodatkowania piwa jest liczba hektolitrów gotowego wyrobu na 1 stopień Plato”. Natomiast, zgodnie z § 1 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie sposobu ustalania podstawy opodatkowania piwa z dnia 31 marca 2004 r. „Przy ustalaniu podstawy opodatkowania piwa za 1 stopień Plato uważa się 1% m/m ekstraktu brzeczki podstawowej, obliczony na podstawie zawartości alkoholu oraz ekstraktu rzeczywistego w gotowym wyrobie”.

Powyższe przepisy już nie obowiązują, lecz nadal mają zastosowanie do spraw związanych z określeniem wysokości podatku bądź rozstrzygnięciem wniosków o  stwierdzenie nadpłaty w podatku akcyzowym za okres do lutego 2009 r. włącznie.

Z uwagi na stan faktyczny będący podstawą pytania prejudycjalnego, rzecznik generalny w swojej opinii nie odnosił się do obecnie obowiązujących przepisów krajowych, lecz jego wnioski również się do nich stosują, z uwagi na to, że obecnie obowiązujące przepisy przewidują analogiczne rozwiązania, jak uchylona ustawa o podatku akcyzowym z 2004 r.

Zgodnie z art. 94 ust. 3 ustawy z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym (obowiązującej od 01.03.2009 r.) „Podstawą opodatkowania piwa jest liczba hektolitrów gotowego wyrobu na 1 stopień Plato”. Natomiast, zgodnie z § 3 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 13 lutego 2009 r. w sprawie metod ustalania parametrów służących do określenia podstawy opodatkowania piwa, „Przy ustalaniu podstawy opodatkowania piwa za 1 stopień Plato uważa się ułamek masowy o wartości 1 procent m/m ekstraktu brzeczki podstawowej, obliczony na podstawie zawartości alkoholu oraz zawartości ekstraktu rzeczywistego w gotowym wyrobie”.

Powyższy wyrok TSUE potwierdza korzystne dla podatników orzecznictwo sądów administracyjnych, które w wielu judykatach – choć w tym zakresie brakowało jednolitości – potwierdzały, że obie metody obliczania podstawy opodatkowania wskazane w dyrektywie 92/83 powinny prowadzić do tożsamych rezultatów w zakresie wysokości podatku.

Naczelny Sąd Administracyjny już w wyroku z dnia 5 listopada 2012 r., sygn. akt I GSK 187/11, uznał, że „W sytuacji gdy przepisy wspólnotowe przewidują możliwość przyjęcia jednej z dwóch alternatywnych metod określenia podstawy opodatkowania piwa to obydwie metody powinny prowadzić do bardzo zbliżonych a nawet identycznych rezultatów”. W orzeczeniu tym NSA nie rozstrzygnął jednakże kwestii sposobu obliczania podstawy opodatkowania, wskazując, że konieczne jest dokładne wyjaśnienie specjalistycznych pojęć występujących w spornych przepisach, zaś „dokładnie wyjaśnienie wszystkich wymienionych pojęć wymaga posiadania wiadomości specjalnych. Konieczna do tego jest wiedza specjalistyczna z zakresu technologii browarnictwa”. W konsekwencji Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach wyrokiem z dnia 01.03.2013 r., sygn. akt III SA/Gl 19/13, uchylił zaskarżoną interpretację indywidualną Ministra Finansów, lecz nadal nie rozstrzygnął kwestii zgodności przepisów krajowych z prawem wspólnotowym, pozostawiając organowi rozstrzygnięcie podniesionych przez NSA wątpliwości.

W wyroku z dnia 6 listopada 2015 r. Naczelny Sąd Administracyjny, sygn. akt I GSK 580/15, w sprawie ze skargi spółki Browary Regionalne Jakubiak Sp. z o.o. z siedzibą w Dziekanowie Nowym w przedmiocie odmowy stwierdzenia nadpłaty w podatku akcyzowym, dokonał już prowspólnotowej wykładni wskazanych wyżej przepisów krajowych i w konsekwencji Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 03.02.2016 r., sygn. akt V SA/Wa 4679/15, uchylił decyzje organów celnych, nakazując im stosować prounijną wykładnię przepisów krajowych.

Podobne, korzystne orzeczenia, zostały wydane przez Naczelny Sąd Administracyjny m. in. w sprawach o sygnaturach akt: I GSK 523/15, I GSK 1303/15, I GSK 581/15, I GSK 584/15, I GSK 542/15, I GSK 513/15.

Jednakże, z uwagi na niejednolitość orzecznictwa administracyjnego w tym względzie, Naczelny Sąd Administracyjny postanowieniem z dnia 19 października 2016 r., sygn. akt I GSK 588/15, zdecydował się zadać ww. pytanie prejudycjalne.